Bezpieczna szkoła, wspierająca rodzina, otwarta społeczność – to fundamenty projektu „Razem przeciwko przemocy – budujemy bezpieczną przyszłość”. Inicjatywy skierowanej do dzieci, młodzieży, rodziców, nauczycieli i mieszkańców powiatu nowodworskiego.
Mów o problemach, to pierwszy krok do ich rozwiązania.
Cisza nie pomaga, działanie tak!
Inicjatywy
Skrzynka zaufania
W szkolnej bibliotece uruchomiliśmy „Skrzynkę Zaufania” – inicjatywę stworzoną z myślą o uczniach. Jej celem jest zapewnienie bezpiecznej przestrzeni, w której dzieci mogą dzielić się swoimi problemami oraz szukać wsparcia.
Dzięki skrzynce każdy uczeń ma możliwość zgłaszania trudności – zarówno tych związanych z nauką, jak i relacjami rówieśniczymi czy sytuacjami domowymi. To ważny krok w stronę szkoły, w której nikt nie musi zmagać się sam ze swoimi kłopotami.
Szczególne znaczenie inicjatywa ma w obszarze przeciwdziałania przemocy. Skrzynka pomaga przełamać barierę strachu przed mówieniem o przykrych doświadczeniach, budując poczucie bezpieczeństwa i zaufania.
Wszystkie wiadomości wrzucane do skrzynki są traktowane poważnie. Odczytują je szkolny psycholog oraz pedagog, którzy dbają o to, by każdy głos został zauważony i spotkał się z odpowiednią reakcją oraz pomocą.
„Skrzynka Zaufania” to dla uczniów pewność, że zawsze mogą liczyć na wsparcie dorosłych, a szkoła pozostaje miejscem otwartym, bezpiecznym i przyjaznym.
Ściana dobrych słów
W naszej szkole powstała „Ściana Dobrych Słów” – wyjątkowa tablica, na której uczniowie mogą zapisywać lub przyklejać karteczki z pozytywnymi myślami, motywacjami i słowami wsparcia.
To prosta, a zarazem niezwykle ważna inicjatywa. Dzięki niej każdy może zostawić po sobie coś dobrego: inspirujące hasło, miłe zdanie czy krótką wiadomość, która doda otuchy innym w trudniejszych chwilach.
„Ściana Dobrych Słów” to nie tylko tablica – to przestrzeń, która rozwija pozytywną komunikację, buduje poczucie wspólnoty i tworzy atmosferę wzajemnego szacunku. Dobre słowa mają moc – potrafią poprawić humor, zmotywować do działania i sprawić, że szkoła staje się jeszcze bardziej przyjaznym miejscem.
Konkurs
Edukacyjna zakładka
Przygotowaliśmy specjalne zakładki do książek, które w prosty i atrakcyjny sposób edukują dzieci i młodzież na temat rozpoznawania przemocy, reagowania na nią oraz szukania pomocy. Kolorowe i przyjazne wizualnie, przyciągają uwagę i zachęcają do sięgania po nie podczas czytania.
MATERIAŁY EDUKACYJNE
„Jak reagować, gdy dziecko doświadcza przemocy w miejscu publicznym?”
Pomoc dziecku doświadczającemu przemocy w miejscu publicznym wymaga szczególnej uwagi i delikatności. Dzieci są szczególnie wrażliwe na przemoc, a reakcje dorosłych mogą mieć ogromne znaczenie dla ich bezpieczeństwa i dobrostanu. Oto kilka kroków, jak możesz pomóc dziecku w takiej sytuacji:
- Zachowaj ostrożność i oceń sytuację:
Bezpieczeństwo przede wszystkim: Jeśli sytuacja wygląda na niebezpieczną, upewnij się, że Twoje bezpieczeństwo i bezpieczeństwo dziecka nie będzie zagrożone. Staraj się zachować dystans, aby nie prowokować agresora.
Pamiętaj, że dziecko może być przerażone: Dziecko, które doświadcza przemocy, może reagować strachem, płaczem lub nawet próbą ucieczki. Zachowaj ostrożność w nawiązywaniu kontaktu, aby nie pogłębić stresu dziecka. - Wezwij pomoc:
Zadzwoń natychmiast na numer alarmowy 112. Powiadom służby, opisując dokładnie, co się dzieje, gdzie to się dzieje i jaka jest sytuacja. Jeśli to możliwe, podaj dokładne miejsce i szczegóły dotyczące agresora. Poproś o interwencję: Poinformuj, że jest to sytuacja, w której uczestniczy dziecko – to pomoże służbom odpowiednio zareagować. - Podejdź do dziecka w sposób spokojny i opiekuńczy:
Zachowaj spokój. Mów do dziecka łagodnym głosem, staraj się uspokoić je i zapewnić o tym, że pomożesz. Możesz powiedzieć: „Jestem tutaj, żeby ci pomóc” lub „Wkrótce przyjdzie pomoc”.
Unikaj agresji: Nie podchodź do dziecka w sposób, który mogłoby uznać za zagrożenie – unikaj zbliżania się do agresora, jeśli nie ma takiej potrzeby. Chodzi o to, by dziecko poczuło się bezpiecznie, a nie jeszcze bardziej przestraszone. - Jeśli to możliwe, staraj się odciągnąć dziecko od sprawcy:
Izoluj dziecko. Jeśli sytuacja tego wymaga, spróbuj przyciągnąć dziecko do siebie, aby oddaliło się od sprawcy przemocy. Jeśli dziecko nie jest w stanie odejść samo, zaproponuj, by poszło z Tobą lub inną osobą. - Zwróć uwagę innych osób:
Poproś o pomoc innych ludzi. Jeśli w pobliżu są inni świadkowie, spróbuj ich zaangażować. Wspólna interwencja lub wezwanie pomocy może zwiększyć bezpieczeństwo zarówno Twoje, jak i dziecka. Jeśli jest to możliwe, spróbuj zwrócić uwagę przechodniów, by również zauważyli sytuację i w razie potrzeby pomogli w wezwaniu pomocy. - Zapewnij dziecku wsparcie emocjonalne po incydencie:
Bądź czuły i opiekuńczy. Kiedy sprawca zostanie oddzielony od dziecka i sytuacja się uspokoi, bądź obecny przy dziecku, okaż mu troskę i daj do zrozumienia, że jest bezpieczne.
Poinformuj dziecko, że pomoc jest w drodze.
Nie zmuszaj dziecka do mówienia o tym, co się stało, jeśli nie chce. Jednak po incydencie postaraj się skontaktować z odpowiednimi służbami, które pomogą dziecku przejść przez ten trudny moment. - Skontaktuj się z odpowiednimi instytucjami
Powiadom służby socjalne lub organizacje pomagające dzieciom. Po zakończeniu sytuacji, najlepiej skontaktować się z odpowiednimi organizacjami, takimi jak ośrodki pomocy dzieciom lub organizacje zajmujące się ochroną dzieci przed przemocą. - Bądź świadkiem i współpracuj z policją
Jeśli sytuacja wymaga, poinformuj policję o tym, co widziałeś. Twoje zeznania mogą pomóc w ściganiu sprawcy i ochronie dziecka.
Ważne uwagi:
Zawsze zachowuj ostrożność – Twoje bezpieczeństwo oraz bezpieczeństwo dziecka są najważniejsze.
Dzieci potrzebują szczególnej ochrony – Pamiętaj, że dziecko może nie rozumieć, co się dzieje, dlatego Twoje wsparcie emocjonalne jest kluczowe.
Pomoc po incydencie – Ważne jest, by dziecko miało dostęp do odpowiedniego wsparcia i pomocy, nie tylko fizycznej, ale i psychologicznej.
Pamiętaj, że Twoja reakcja może mieć ogromne znaczenie – nie bądź obojętny na przemoc, szczególnie w przypadku dzieci. Twoje działania mogą uratować życie i pomóc dziecku przejść przez trudne chwile.
Gdzie szukać pomocy?
Jeśli doświadczasz przemocy ze strony osoby najbliższej, nie wstydź się prosić o pomoc.
Prawo stoi po Twojej stronie!
- w sytuacji zagrożenia życia lub zdrowia powiadom Policję
- masz prawo do złożenia na Policji lub w prokuraturze zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa przez osobę, która krzywdzi Ciebie i Twoją rodzinę
- w razie doznania obrażeń ciała zgłoś się do lekarza w celu udzielenia pomocy medycznej, możesz zażądać wystawienia bezpłatnego zaświadczenia lekarskiego o przyczynach i rodzaju uszkodzeń ciała związanych z użyciem przemocy w rodzinie
Jeśli potrzebujesz wsparcia, rozmowy, bezpłatnej porady prawnej lub informacji o miejscach pomocy w najbliższej okolicy, warto skorzystać z:
📞 112 – w sytuacji zagrożenia życia lub zdrowia
📞 116 111 – Telefon Zaufania dla Dzieci i Młodzieży
📞 800 12 12 12 – Telefon Zaufania Rzecznika Praw Dziecka
📞 116 123 – Ogólnopolski Telefon Kryzysowy
📞 800 120 002 – „Niebieska Linia” – telefon dla osób uwikłanych w przemoc
📞 800 702 222 – Centrum Wsparcia dla osób w stanie kryzysu psychicznego
📞 222 309 900 – Linia Pomocy Pokrzywdzonym
📞 600 07 07 17 – telefon interwencyjny Fundacji Centrum Praw Kobiet
📞 888 88 33 88 – telefon dla kobiet Fundacji Feminoteka
Kompleksową pomoc w sprawach socjalnych, bytowych i prawnych oferują ośrodki pomocy społecznej lub/i punkty informacyjno-konsultacyjne najbliżej miejsca zamieszkania. Każdy Urząd Gminy/Miasta ma obowiązek publikowania listy placówek pomocowych dla osób doświadczających przemocy domowej działających na terenie swojej gminy/miasta. Adresy organizacji i instytucji z całej Polski pomagających ofiarom przemocy w rodzinie można znaleźć korzystając z wyszukiwarki dostępnej na stronie: https://www.niebieskalinia.pl/pomoc.
Adresy instytucji wsparcia społecznego na terenie powiatu nowodworskiego dostępne są pod adresem https://www.nowodworski.pl/873,wsparcie-spoleczne.
Przydatne adresy
- Instytucje udzielające aktualnie pomocy osobom doznającym przemocy w rodzinie – wykaz instytucji, w których osoby doznające przemocy w rodzinie mogą aktualnie uzyskać pomoc doraźną lub całodobową (województwo mazowieckie):
Baza teleadresowa instytucji pomagających osobom doznającym przemocy domowej – Mazowiecki Urząd Wojewódzki w Warszawie – Portal Gov.pl - Serwis Rzeczypospolitej Polskiej dla osób dotkniętych przemocą w rodzinie: https://www.gov.pl/web/gov/skorzystaj-z-pomocy-dla-osob-dotknietych-przemoca-w-rodzinie
- Sieć Ośrodków Pomocy Osobom Pokrzywdzonym Przestępstwem, z których pomocy korzystają przede wszystkim osoby doznające przemocy w rodzinie: https://www.funduszsprawiedliwosci.gov.pl/
Edukacja w social mediach
Zobacz edukacyjne treści na naszym profilu facebookowym. Znajdziesz tam treści m.in o poniższej tematyce:
ARTYKUŁY EKSPERTÓW
„Bez oceny, z troską – rola instytucji w przeciwdziałaniu przemocy wobec dzieci”
Autorka: Joanna Piotrowska-Kurpiewska – terapeuta pedagogiczny, pedagog
Kiedy mówimy o przemocy musimy pamiętać, iż zawsze jest ona związaną z przewagą sprawcy nad ofiarą. Dlatego też przemoc w rodzinie, czy to fizyczna czy psychiczna od momentu jej wystąpienia jest trudno zidentyfikować, a następnie wskazać odpowiednie formy pomocy.
Specjaliści pracujący na co dzień z dziećmi widzą szerszy problem nie skupiając się na samym stwierdzeniu, że przemoc jest czymś złym, a sprawca to osoba nie posiadająca refleksji. Często problem tkwi w całym systemie rodzinnym, a sprawcy sami wymagają wsparcia.
Ustawa „kamilkowa” spowodowała, że we wszystkich instytucjach gdzie przebywają dzieci konieczne jest wprowadzenie ustandaryzowanych zasad mających na celu ochronę małoletnich przed krzywdzeniem. Te procedury w bardzo przejrzysty sposób pokazują działania na rzecz dzieci i ich rodzin. Można śmiało uznać, iż jest to pierwszy krok do tego, aby sprawca przemocy poczuł, że jego zachowanie nie jest bezkarne.
Pracując w szkole czy przedszkolu współpracujemy z wieloma instytucjami pomocowymi co bardzo ułatwia pracę, jednak nie wszystkie instytucje mające pod swoją opieką dzieci jak np. domy kultury, kluby sportowe, mają tak szeroki wachlarz możliwości. Jak w tej sytuacji mają działać, rozmawiać z dzieckiem czy rodzicem – sprawcą przemocy kiedy widzą problem? Kluczową zasadą jest brak oceny. Jeśli jesteśmy pewni, że w danym domu ma miejsce przemoc mamy obowiązek reagować, ale nie oceniać. Naszym kluczowym celem jest pomoc, dlatego tak ważne jest aby zbudować zaufanie i doprowadzić do sytuacji, w której przede wszystkim zadbamy o bezpieczeństwo dzieci.
Osoba będąca sprawcą przemocy bardzo często sama jest zagubiona, a nieprzepracowane traumy wpływają na jej agresywne zachowanie. Warto w tej sytuacji zasugerować w pierwszej kolejności spotkanie z psychologiem lub pedagogiem w szkole. Specjaliści w szkole służą pomocą, posiadają bazę kontaktów do odpowiednich instytucji pomocowych, a także informacje o grupach wsparciach czy warsztatach kompetencji wychowawczych. To co najważniejsze – jest to prawie zawsze pomoc bezpłatna. Ważne jest na tym etapie zobowiązanie rodzica czy też opiekuna prawnego nie tylko do współpracy, ale podjęcia konkretnych działań, które zostaną zapisane, aby istniała możliwość ich weryfikacji.
Bardzo istotną kwestią jest także włączenie instytucji z zewnątrz. Warto pamiętać o procedurze „niebieskiej karty”, która nie musi być zgłoszona jedynie przez pracowników instytucji. To co jest bardzo istotne – „niebieska karta” nie ma na celu wymierzenia kary, a jedynie opiekę, kontrolę, zapewnienie bezpieczeństwa ofiarom. To jedno z narzędzi, które daje możliwość wsparcia i systemowego działania wielu instytucji, tak by sytuacja rodzinna uległa polepszeniu.
Kluczowe w przemocy jest uświadomienie sprawcy jak wielką wyrządza krzywdę i jej konsekwencje. Bardzo często sprawca poprzez swoje własne doświadczenia nie jest w stanie realnie spojrzeć na swoje działania powodując, że cierpi cała rodzina. To co bardzo często pojawia się w rodzinie doświadczającej przemocy, to wstyd i strach. Ważne jest, aby edukować całe rodziny, informować o konsekwencjach, ale także podkreślać, że celem psychologów, pedagogów czy przedstawicieli różnych instytucji nie jest zabranie dzieci, osadzenie sprawcy w zakładzie karnym czy wyciąganie konsekwencji samych w sobie, a jedynie edukacja, wsparcie i poprawa funkcjonowania rodziny.
„Zakaz przemocy wobec dzieci – dlaczego prawo to za mało?”
Autorka: Katarzyna Flis – psycholog dziecięcy, w trakcie specjalizacji z psychoterapii poznawczo-behawioralnej dzieci i młodzieży
1 sierpnia 2010 r. w Polsce dokonała się ważna zmiana- prawnie zakazano stosowania przemocy wobec najmłodszych. To ogromnie potrzebna zmiana ale…czy faktycznie zmieniło to sytuację najmłodszych?
Zakaz stosowania jakiejkolwiek formy przemocy wobec dzieci jest podstawą, jednak wiele pracy czeka nas jeszcze jako społeczeństwo. Nadal wielu rodziców w codziennym trudzie wychowywania dzieci stosuje metody, które określają jako jedynie słuszne. Metody, które dają wg nich efekt, bo gdy będą zbyt łagodni to dziecko „wejdzie im na głowę”. Należy jasno i wyraźnie podkreślić, że każde działanie, które krzywdzi dziecko fizycznie czy emocjonalnie jest przemocą, ponieważ wykorzystywany jest tu mechanizm przewagi rodzica nad dzieckiem.
Zjawisko przemocy często kojarzone jest ze środowiskami patologicznymi, w których występuje ubóstwo, niski poziom wykształcenia czy przestępczość. Statystyki jednak mówią, że sprawcami przemocy bardzo często są osoby wykształcone, pochodzące z tzw. „dobrych domów”. Na krzywdzenie szczególnie narażone są dzieci najmłodsze, ponieważ z racji swojej niedojrzałości i zależności od opiekunów, często nie są w stanie przeciwdziałać przemocy.
Pojawienie się dziecka na świecie może być jednym z najpiękniejszych a zarazem najtrudniejszych doświadczeń. Nawet jeśli rodzice mogą polegać na pomocy najbliższych, to niewątpliwie są oni narażeni na stres. Stres ten dotyczyć może wejścia w nową rolę, niepewności w zakresie swoich rodzicielskim umiejętności. Nowo narodzone dziecko to także zmiana rytmu życia, zmęczenie, niewyspanie. Niezaspokojenie podstawowych potrzeb rodzica może skutkować rozdrażnieniem, brakiem możliwości kontrolowania emocji. Jeśli dodatkowo wystąpi niekorzystne połączenie takiego stresu z brakiem pozytywnych wzorców rodzicielstwa z własnego domu rodzinnego to pierwszą i często nieuświadomioną reakcją będzie odreagowanie frustracji na dziecku.
Świadomość trudności z jakimi mierzy się rodzic nie usprawiedliwia stosowania przemocy wobec dzieci, ponieważ bezwzględnie należy pamiętać o tym, jak delikatną istotą dziecko jest. Dorośli często usprawiedliwiają się tym, że przecież małe dziecko nie będzie pamiętać tego, jak było traktowane na najwcześniejszych etapach życia. To niestety nieprawda a negatywne doświadczenia potrafią zakłócić prawidłowy rozwój dziecka, co potwierdzają liczne badania, z wykorzystaniem technik neuroobrazowania mózgu.
Każda przemoc wobec dziecka może pozostawiać swoje konsekwencje, zarówno te natychmiastowe- w przypadku przemocy fizycznej, jak i długoterminowe- w sytuacji zaniedbania lub jakiejkolwiek innej formy przemocy emocjonalnej. Mózg małego dziecka jest bardzo plastyczny. W najwcześniejszym okresie (0- 3 lata) kształtują się istotnie struktury mózgowe, więc każdy czynnik zaburzający ten proces wpływa bardzo negatywnie na rozwój dziecka.
Dziecko krzywdzone emocjonalnie ma ogromne trudności z wykształceniem prawidłowej osobowości. Prowadzić to może do szeregu problemów w wieku nastoletnim oraz w dorosłości, takich jak konflikty z prawem, uzależnienia, zachowania przemocowe. Widać tu jasno jak wzorzec z własnego dzieciństwa potrafi być powielany. To jednak nie musi mieć takiego finału. Co zatem może przerwać ten błędny cykl?
Bardzo ważną kwestią jest uświadomienie sobie jak ważnym etapem w życiu każdego człowieka jest jego dzieciństwo. Każde dziecko jest pełnoprawną istotą, która zasługuje na szacunek, bezwarunkową miłość i opiekę. Dorosły nigdy nie powinien wykorzystywać swojej przewagi nad dzieckiem, zawsze powinien kierować się jego ogólnie pojętym dobrem. Zrozumienie tego faktu to pierwszy krok do zmiany niewłaściwego postępowania, a także szansa na to aby dzieci wychowywały się w bezpiecznym środowisku. W dalszej perspektywie jest to także szansa na zmniejszenie innych negatywnych czynników społecznych, jak przemoc rówieśnicza, przestępczość, popadanie w uzależnienia, ponieważ wychowywanie się w dobrym, bezpiecznym środowisku kształtuje w młodym człowieku nawyki, zasady moralne a także ogólny światopogląd.
Gdy dojdzie do tragedii, w której udział ma dziecko- jest już za późno na to, aby go chronić- wtedy należy zrobić wszystko, aby przywrócić jego dobrostan. Ważne jest jednak to, aby właśnie na ochronie dzieci się skupiać, działać zanim dojdzie to wspomnianej tragedii. Ogromną rolę odgrywają tutaj tzw. czynniki ochronne.
Czynniki ochronne to szereg warunków występujących w otoczeniu, które mogą zapewnić poczucie bezpieczeństwa dziecku i jego rodzinie. Świadomość tego, że mamy na wiele rzeczy wpływ może być pierwszym krokiem w kierunku zmiany niewłaściwych wzorców z relacji z dzieckiem. Wymienić można pięć głównych czynników ochronnych:
Bezpieczna więź- wytworzona przynajmniej z jednym ważnym opiekunem, może sprzyjać rozwinięciu się u dziecka pozytywnego obrazu siebie. Zaspokajanie podstawowych potrzeb dziecka rozwija u niego ufność wobec innych, pozwala lepiej radzić sobie ze stresem,
Wiedza na temat rozwoju dziecka- posiadanie przynajmniej podstawowych informacji na temat rozwoju dziecka sprawia, że rodzic spokojniej podchodzi do wyzwań związanych z konkretnymi etapami w życiu dziecka. To z kolei sprawia, że dzieci mogą wykształcić większą odporność psychiczną, ponieważ rodzic jest w stanie konsekwentnie przestrzegać zasad, dostosowuje swoje oczekiwania do aktualnego etapu życia dziecka,
Elastyczność psychologiczna- wykształcenie umiejętności radzenia sobie z trudnościami znacznie zmniejsza ryzyko krzywdzenia dzieci, ponieważ dorosły zna inne sposoby rozwiązywania problemów niż uciekanie się do odreagowywania ich w niekorzystny sposób,
Wsparcie ze strony innych ludzi- pomoc na jaką mogą liczyć rodzice, zarówno ze strony najbliższych jak i różnych instytucji w swoim otoczeniu, znacząco obniża ryzyko przemocy domowej,
Zaspokajanie podstawowych potrzeb- rodzina, która ma możliwość zadbać o jedzenie, ubranie, dom oraz wie jak i gdzie uzyskać pomoc w trudnych sytuacjach, jest w stanie zabezpieczyć także osoby, pozostające na ich utrzymaniu.
Ogromne znaczenie ma dostęp do różnych form wsparcia ze strony instytucji, które świadczą różnego rodzaju usługi, takie jak Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie lub Ośrodki Pomocy Społecznej. Wsparcie takie może obniżyć poziom stresu w rodzinie, który często jest przyczyną stosowania przemocy wobec dzieci. Każdy rodzic powinien wiedzieć, że nie jest sam i z każdej sytuacji jest wyjście. Jest wiele form wsparcia, z których rodzice mogą korzystać, m.in. warsztaty umiejętności rodzicielskich, spotkania z psychologiem, psychoterapeutą. Pomocne może być uczestnictwo w różnych grupach wsparcia, włączanie się w życie społeczności lokalnej. W placówce edukacyjnej, do której uczęszcza dziecko, takiej jak żłobek, przedszkole, szkoła, wsparciem w trudnościach wychowawczych służą psycholog, pedagog.
Rodzicielstwo niesie ze sobą ogrom cudownych doświadczeń, ale może także stanowić wielkie wyzwanie. Przeciwdziałanie lub przerywanie krzywdzenia dzieci to praca całego społeczeństwa. Każdy z nas może mieć wpływ na to, że w naszym otoczeniu dzieci będą bezpieczne, ponieważ możemy i powinniśmy reagować na każdy przejaw przemocy wobec dzieci. Reagować- z wyczuciem ale stanowczo.
Bycie rodzicem to trudna rola, każdy ma prawo do trudnych emocji. Nie mamy jednak prawa krzywdzić dzieci! Potrzebujesz pomocy? Są miejsca, w których możesz ją otrzymać. Adresy instytucji wsparcia społecznego dostępne są pod adresem https://www.nowodworski.pl/873,wsparcie-spoleczne.
Przemoc to nie jest prywatna sprawa. Reagując możesz uratować komuś życie. Cisza nie pomaga, działanie tak!
Materiały do pobrania:
„Razem przeciwko przemocy – budujemy bezpieczną przyszłość”
Zadanie publiczne dofinansowane ze środków Samorządu Województwa Mazowieckiego.
